Türkiye Cumhuriyetinde 

                                        RESMİ Dil-ANA DİL- ORTAK DİL  

Prof. Dr. Durmuş Yılmaz  

                Başlıkta belirtilen konu hakkında kısa bir yazı sunuyorum. Zira konunun uzun uzun anlatılacak tarafı da yoktur, gereği de yoktur.

                Devletimizin adı nasıl “Türkiye Cumhuriyeti” ise;  Milletimizin adı nasıl “Türk Milleti”  ise resmi  dilimiz de “Türkçe”dir. Bunun tartışılması kadar abes bir şey olamaz. Bütün çağdaş ve modern devletlerde “Resmi Dil”  vardır. Zira resmi  dil, yurttaşların “Ortak Dili”dir.  Bir devletin yurttaşları içinde, yani bir ülkede onlarca hatta yüzlerce  ana dil olabilir ve bunların hepsi de konuşuluyor olabilir. Zaten resmi dil bunun için gereklidir. Eğer bir ülkede bir tek ana dil olsaydı, yani yurttaşların hepsi aynı dili konuşan  bireyler olsalardı o zaman zaten böyle bir tartışmaya gerek  kalmazdı. Madem ki, ülkemizde birden fazla ana dil konuşuluyor, işte onun için  resmi dile ihtiyaç vardır.

                Resmi Dilin en önemli işlevi “Ortak Dil”  olmasındadır. Ortak Dilin de 2 işlevi vardır:

1.Yurttaşların devlet ile iletişimini sağlamak,

2.Yurttaşların bir birbirleriyle iletişimini sağlamak.

Bu günlerde ülkemizde  çok büyük bir oranda “Yeni Anayasa”  talebi var. Gerçekten ben de, yeni bir Anayasa  hazırlanmasından yanayım. Fakat hazırlanması istenilen  anayasadan herkesin beklentileri farklı gözüküyor.  Bizim yazı konumuzla ilgili olan kısmı ise  Resmi Dil hakkındadır. Türkiye’de önemli bir kesim Resmi Dilin birden fazla hale getirilmesi ve hatta o dillerde eğitim yapılması ile ilgilidir.  Oysa tartışılmaz gerçek şudur: Bir ülkede eğitim RESMİ DİL’de yapılır.  Bu kural, diğer dillerin konuşulmasına, öğretilmesine, o dillerde  eserler üretilmesine, o dillerde yazılmış sanat eserlerinin okunmasına engel ve mani değildir. Eğitim neden  resmi dilde olmalıdır? Çünki, resmi dil, yurttaşların ortak dilidir. Şimdi bir an için düşünelim ve ana dilde eğitim isteyenlere soralım: Eğer bu gün üniversitelerimizde okuyan gençlerimiz ve kamu kurum ve kuruluşlarında  çalışan memurlarımız, ilk, orta, lise  tahsillerini kendi ana dillerinde yapmış olsalardı, yani Kürtçe ve diğer dillerde okullarını okumuş olsalardı, acaba bu günkü üniversitelerinde okuma imkanları olur muydu? Zira, kendi dillerinde okumuş olsalar Türkçeyi konuşamazlar ve bu günkü üniversitelerinde de okuyamazlardı. Aynı şekilde   öğretmenler  başta olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlarımız da bu durumda olamazlardı. Zira onlar da hizmet verecekleri kurumlarda  muhatapları ile konuşacak bir ortak dile sahip olmayacaklardı. Bunun sonucu ne olurdu?  Mesela Van’da yaşayan yurttaşlar bütün eğitimlerini o bölgede tamamlarlar, hizmetlerini de ancak o bölgede yapabilirlerdi. Trabzon’da yaşayan yurttaşlarımız  veya Antalya’da yaşayan yurttaşlarımız da  Van veya bölgedeki başka illere gidemez, okuyamaz ve çalışamazdı.  Yoksa istenen de bu mudur??? Yani Güney Doğu ve Doğu illerimizin çocukları  başka bölgelere gitmesin ve başka illerimizde yaşayan insanlar da Doğu ve Güneydoğuya gelmesin diye mi çalışılıyor! Öyle bir durumda  Türkiye,   ortak  yurdumuz (Vatanımız),  olabilir mi ! Böyle bir durumda  bu ülkenin adı TÜRKİYE  kalabilir mi! Devletin adı TÜRKİYE CUMHURİYETİ  kalabilir mi! Yoksa bu isimler de mi tartışılacak! Yoksa ülkenin ve devletin adını da  mı tartışmaya başlayacağız!

                Yeni anayasa elbette bir gün yapılacaktır. Fakat bu muhakkak bir “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası” olacaktır. O anayasada da “Resmi Dil Türkçe’dir”  ve “Türkiye Cumhuriyeti ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür”  diye yazacaktır.  Kimse başka hayaller kurmasın!